Elke keer als je lichaam stress ervaart door bijvoorbeeld financiële problemen, relatiestress, slaaptekort, ongezonde voeding of overtrainen maken je bijnieren cortisol aan. De hoogste cortisolproductie zou moeten plaatsvinden in de ochtend: het maakt je wakker en alert. Hoe verder de dag vordert, hoe lager de cortisolwaarde zou moeten zijn.
Met een hoog cortisolniveau naar bed gaan verstoort je slaap en het doorslapen. Bij chronische stress is je cortisolniveau uit balans. Chronische stress verstoort bijvoorbeeld je hormoonbalans, zorgt voor een schommelende bloedsuikerspiegel en kan leiden tot een bijnieruitputting. En bijnieren zijn betrokken bij zoveel processen in je lichaam. So you better take good care of them! Ze reguleren bijvoorbeeld de stressreactie en je bloedsuikerspiegel, ze gaan ziekte en ontstekingen tegen, regelen de balans tussen zout en water in je lichaam en zijn belangrijk bij de aanmaak van geslachtshormonen testosteron en oestrogeen. Een aantal symptomen van bijnieruitputting zijn vermoeidheid (vooral in de ochtend), lage bloeddruk, lage bloedsuiker, geheugenproblemen, stressgevoeligheid, ontstekingen en slaapproblemen.
Cortisol: een zwembandje en rimpels
Cortisol stimuleert ook de eetlust, zodat je vet opslaat en klaar bent voor de volgende stresssituatie. Maar als je die energie niet verbruikt, doordat je op de bank zit, op kantoor of in de auto, kan je een buikje krijgen. Het welbekende zwembandje. Een verhoogd cortisol breekt ook eiwitten af voor glucose. En dat betekent dat het je spieren, haar, nagels en huid (collageen) afbreekt. Het werkt dus verouderend! Hou je cortisolniveau dus in een gezond dag- en nachtritme. Maar hoe doe je dat? Ik geef je 5 tips:
- Drink niet teveel koffie, zwarte en groene thee. Drink geen cafeïnehoudende dranken na 14.00 uur.
- Sport en beweeg (het liefst buiten), maar train niet overmatig. Een goede sportsessie van drie kwartier is ideaal. Na een uur stijgt je cortisolniveau. Dus liever een korte intensieve training van een halfuur, dan twee uren hardlopen.
- Slaap voldoende. Dat is voor iedereen anders, maar als je langdurig minder dan 6 uren slaapt, pleeg je roofbouw op je lichaam én bijnieren. Probeer elke avond rond dezelfde tijd te gaan slapen en sta elke ochtend rond dezelfde tijd op.
- Eet gezond. Eet minimaal 400 gram groenten per dag en laat de snelle suikers achterwege.
- Zoek ontspanning en maak je hoofd leeg. Ga wandelen in het bos, mediteren, lezen of denk eens aan yoga.
